Stres to nieodłączny element naszej codzienności. Niestety życie potrafi zaskoczyć w najmniej oczekiwanym momencie, stawiając nas często w sytuacjach, na które nie jesteśmy gotowi. Kiedy sprawa jest poważna, a my nie widzimy rozwiązania, zaczynamy napędzać karuzelę stresu. Praca, rodzina, rosnąca inflacja, pandemia, niepokój o bezpieczeństwo swoje i swoich bliskich, czy wojna na Ukrainie – wszystkie te elementy atakują nas z każdej strony. Takie połączenie to prosta droga do przewlekłego stresu, który utrudnia codzienne funkcjonowanie i destabilizuje nasze życie. Oprócz złego samopoczucia, może również powodować szereg dolegliwości zdrowotnych.
Czym jest stres – definicja i rodzaje
Najprościej ujmując, stres to reakcja organizmu na wydarzenia, które zakłócają naszą codzienność, równowagę emocjonalną i obciążają lub przekraczają nasze zdolności do radzenia sobie z nimi. Czynniki zakłócające określane są jako stresory, których źródła mogą być fizyczne (hałas, choroba, przebita opona), a także społeczne (brak zatrudnienia, problemy rodzinne, poród, zagrożenie bezpieczeństwa). Stresory możemy podzielić na trzy grupy, biorąc pod uwagę ich siłę oddziaływania.
Pierwsza z nich to zwykłe codzienne utrapienia. Korek, spóźnienie, nieprzyjemna rozmowa z szefem – na pierwszy rzut oka czynniki te wydają się błahe, ale ich nawarstwienie potrafi wywołać spory stres w ciągu dnia ze względu na swoją powszechność, powtarzalność i brak bezpośredniego wpływu na ich przebieg.
Stresory poważne – to drugi rodzaj czynników, wywołujących w nas stres. Zazwyczaj wiążą się z ważnymi życiowymi zmianami, na przykład z nagłą utratą członka rodziny, zakończeniem związku czy utratą pracy. Tego typu przełomowe wydarzenia potrafią zachwiać nasz sposób, bardzo silnie wpływając na poziom stresu.
Ostatnim rodzajem stresorów są te, które określa się mianem katastrofalnych. To wydarzenia takie jak wojny, katastrofy naturalne czy ataki terrorystyczne, które w dramatyczny sposób wpływają na całe grupy ludzi, uderzając w podstawowe wartości, życie i bezpieczeństwo.
Objawy i skutki przewlekłego stresu
Każdy organizm reaguje na stres w inny sposób. U jednych powoduje wzmożone bicie serca czy problemy żołądkowe, a u innych bezsenność lub pogorszenie się pamięci. Równie często stresującym chwilom towarzyszą brak apetytu lub wręcz przeciwnie – napady niepohamowanego głodu, rozdrażnienie, ospałość, lęki, a także problemy z odczuwaniem temperatury.
Takich objawów nie powinniśmy bagatelizować. Według ekspertów nieleczone objawy przewlekłego stresu mogą rzutować na nasze zdrowie nawet po kilku latach od ich zaistnienia. Naukowcy twierdzą, że nawet 80% chorób wynikających ze stresu to skutki osłabionej odporności organizmu, który w ciężkich dla nas momentach wytwarza kortyzol, zmniejszając tym samym liczbę białych ciałek krwi oraz zdolność do wytwarzania przeciwciał.
Chroniczny stres może prowadzić do: chorób serca, układu krążenia, przewlekłych bólów głowy i kręgosłupa, cukrzycy, otyłości, problemów z cerą i włosami, a nawet poważnej depresji. Jak radzić sobie ze stresem? Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na walkę ze stresem.
O czym warto pamiętać?
- Relaks i odpoczynek – w stresującym okresie życia warto zadbać o własny komfort i wypoczynek. Sen powinien trwać co najmniej 7 godzin. Nie pomijaj chwil relaksu dla ciała, na przykład przygotowując kąpiele z użyciem olejków eterycznych (np. o lawendowym lub rozmarynowym zapachu).
- Hobby – czynności, które sprawiają nam radość, jednocześnie rozwijając nasze talenty lub umiejętności, potrafią odciągnąć uwagę od stresujących sytuacji, a także pozwalają na rozładowanie nagromadzonego napięcia (szczególnie pomocne są aktywności fizyczne).
- Medytacja – po długim, stresującym dniu pozwala na wyciszenie – nie tylko głowy, ale również ciała, dodatkowo przyczyniając się do modelowania sylwetki i rozciągania mięśni.
- Wsparcie bliskich – nie bójmy się mówić głośno o naszych obawach czy lękach. W momencie poczucia braku stabilności i nawarstwiających się problemów warto porozmawiać z bliską osobą, która nas wysłucha, obdarzy wsparciem, a nawet dobrą radą. Tłumienie w sobie problemów to najgorsze z możliwych rozwiązań.
- Unikanie używek – Papieros na odstresowanie czy kieliszek wina, który pozwala chwilowo oddalić negatywne myśli – znajome? Tego typu ucieczka nie jest dobrym rozwiązaniem. Długotrwałe i regularne korzystanie z używek może prowadzić do wyniszczenia naszego organizmu, pogorszenia stanu psychicznego, a nawet silnych uzależnień.
- Pomoc specjalisty – doświadczony lekarz nie tylko nas wysłucha, ale również odpowiednio zdiagnozuje i dobierze najlepszą metodę pomocy.