Endoprotezoplastyka stawu kolanowego

Zabieg endoprotezoplastyki stawu kolanowego wykonywany jest najczęściej z powodu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych kolana.

Choroba zwyrodnieniowa jest to najczęstsza nieodwracalna choroba stawów, w przypadku której dochodzi do niszczenia chrząstki stawowej. Początkowo chory odczuwa ból przy ruchach, następnie występują bóle spoczynkowe i bóle w nocy. W miarę postępu choroby dołączają się trzeszczenia przy wykonywaniu ruchów, ograniczenia ruchomości w stawie, czasami zniekształcenia osi kończyny oraz ostatecznie poważne problemy z poruszaniem się. Tempo rozwoju choroby jest różny dla każdego pacjenta. Przebieg choroby zależny jest od wielu czynników. Częste przyczyny choroby zwyrodnieniowej to: otyłość, zaburzenia metaboliczne, choroby ogólnoustrojowe, martwice chrzęstno-kostne, nie leczone wrodzone zwichnięcia biodra, dysplazja, uszkodzenia struktur wewnątrzstawowych, zmiany zapalne czy pourazowe. W początkowych stadiach choroby zwyrodnieniowej lekarz może zalecić rehabilitację oraz stosowanie leków przeciwbólowych. Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe z przewlekłym zespołem bólowym mogą być leczone jedynie przez zabieg wszczepienia sztucznego stawu.

Zabieg operacyjny polega na wymianie zniszczonego stawu i zastąpieniu go sztucznym, wykonanym z odpornych na ścieranie materiałów. Elementy tworzące sztuczny staw to część piszczelowa i część udowa, wykonane ze stopu metalu lekkiego. Pomiędzy nimi znajduje się wkładka z polietylenu, której funkcja polega na minimalizowaniu tarcia.

Zabieg endoprotezoplastyki wykonuje się zazwyczaj w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Zniesione jest czucie bólu od pasa w dół. Cięcie skóry wykonywane jest nad stawem kolanowym. Po dotarciu do stawu przycina się zniszczone końce stawowe piszczeli i uda. W kolejnym etapie zabiegu chirurg między nowe, sztuczne powierzchnie stawowe umieszcza wkładkę z polietylenu. W końcowym etapie zabiegu sprawdzane jest czy wszystkie elementy do siebie pasują i czy endoproteza nie ma tendencji do zwichnięć. Na pierwsze 48 godzin po zabiegu w stawie pozostawiany jest dren. Wykonujemy rutynowo w zerowej, pierwszej i drugiej dobie kontrolne badania laboratoryjne oraz kontrolne zdjęcie Rtg.
Rehabilitację pacjent rozpoczyna już następnego dnia po zabiegu operacyjnym. Rehabilitacja obejmuje ćwiczenia indywidualne z rehabilitantem oraz jego pomoc przy pierwszej pionizacji, uczy poruszać się z pomocą kul łokciowym, jak również udziela instrukcji w zakresie ćwiczeń wykonywanych samodzielnie. W ostatnim dniu pacjent uczy się poruszać po schodach. Dodatkowym wsparciem w procesie rehabilitacji jest użycie szyn CPM do ciągłego ruchu biernego.

Zalecenia przed operacją:

Zabieg endoprotezoplastyki kolana jest wykonywany z reguły u pacjentów powyżej 50 roku życia. Jest to procedura zaliczana do dużych zabiegów. Mając na względzie niejednokrotnie zaawansowany wiek pacjenta, towarzyszące choroby i rozległość operacji proponujemy wykonanie niezbędnych badań i konsultacji jeszcze przed przyjęciem do szpitala. Pozwoli to zaoszczędzić stresu i zwiększa prawdopodobieństwo wykonania zabiegu operacyjnego.

Zalecenia po operacji:

• zmiana opatrunków co 2 dni oraz usunięcie szwów skórnych w 10-tej dobie od zabiegu
• ćwiczenia usprawniające wg schematu przedstawionego przez rehabilitanta w szpitalu
• odciążanie operowanej kończyny przez okres wskazany na karcie informacyjnej
• stosowanie pończoch i kompresoterapii
• stosowanie leków przeciwbólowych
• stosowanie leków przeciwzakrzepowych