Odbarczenie stenozy lędźwiowej
Zabieg odbarczenia struktur nerwowych w lędźwiowym odcinku kanału kręgowego kręgosłupa przeprowadza się w przypadku stwierdzenia objawowych zmian w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa lędźwiowego.
Zmiany takie (przepukliny krążków międzykręgowych, osteofity kostne, przerośnięte stawy międzykręgowe, przerośnięte więzadła) powodują kompresję struktur nerwowych w kanale kręgowym kręgosłupa (korzenie nerwów rdzeniowych), dając dolegliwości wynikające z nieprawidłowego działania uciśniętych elementów układu nerwowego. Może występować w poziomie jednej lub kilku przestrzeni międzykręgowych.
Najczęściej jest to zespół bólowy lędźwiowego odcinka kręgosłupa promieniujący do jednej lub obu kończyn dolnych – w zależności od lokalizacji zmian i ucisku konkretnych nerwów. Często towarzyszą mu również zaburzenia czucia w obrębie kończyn dolnych (osłabienie lub wzmożenie czucia oraz parestezje – uczucie odrętwienia kończyny).
W pewnych przypadkach może dojść dodatkowo do osłabienia siły mięśniowej w obrębie kończyn dolnych, powodujących problemy z chodem oraz zaburzenia funkcji zwieraczy (niemożność oddania moczu lub osłabienie kontroli nad jego oddawaniem). Oprócz charakterystycznych objawów w badaniu neurologicznym obecność stenozy kanału kręgowego lędźwiowego odcinka kręgosłupa oraz jej dokładną lokalizację stwierdza się w badaniu rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego, bądź, w przypadku przeciwwskazań do jego wykonania, w badaniu tomografii komputerowej kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego.
Leczenie operacyjne wskazane jest w przypadku braku poprawy po leczeniu zachowawczym (odpoczynek, leczenie przeciwbólowe, rehabilitacja) bądź w przypadku występowania niedowładu i/lub zaburzeń funkcji zwieraczy.
Pacjent po znieczuleniu ogólnym jest układany na stole operacyjnym w pozycji na brzuchu na specjalnych podkładkach.
Przy pomocy śródoperacyjnego aparatu RTG oznacza się przestrzeń międzykręgową, w której doszło do wypadnięcia przepukliny. Następnie, po dezynfekcji i obłożeniu pola operacyjnego oraz miejscowego znieczulenia skóry, wykonuje się linijne nacięcie skóry i tkanki podskórnej, którego długość jest uzależniona od nasilenia i lokalizacji zmian zwyrodnieniowych oraz rozległości planowanego zabiegu.
Po dotarciu do wyrostków kolczystych kręgosłupa, wykonuje się jednostronne lub obustronne odwarstwienie mięśni od struktur kostnych kręgosłupa. Po dotarciu do łuków kręgów oraz ponownym potwierdzeniu prawidłowej przestrzeni międzykręgowej przy pomocy aparatu RTG wykonuje się częściowe usunięcie łuków kręgów, uzyskując dostęp do struktur nerwowych wewnątrz kanału kręgowego. Kolejno, w obrazie mikroskopowym, wykonuje się usunięcie zmian zwyrodnieniowych uciskających struktury nerwowe, powodując zmniejszenie wywieranego na nie ucisku. Zakres operacji zależy od warunków anatomicznych i stwierdzonych śródoperacyjnie rozległości zmian zwyrodnieniowych. Po odbarczeniu struktur nerwowych następuje warstwowe szycie tkanek i zakończenie operacji.
W niektórych sytuacjach konieczne jest zastosowanie specjalnych implantów stabilizujących kręgosłup.
Zalecenia przed operacją:
– posiadanie aktualnego (do 6 miesięcy) rezonansu kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego,
– odstawienie leków przeciwpłytkowych/przeciwkrzepliwych pod kontrolą lekarza prowadzącego leczenie (możliwość terapii zastępczej heparyną drobnocząsteczkową),
– wyrównanie stanu ogólnego i adekwatne leczenie chorób współistniejących, zapewniające możliwość przeprowadzenia planowego zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym.
Zalecenia po operacji:
– pionizacja i rehabilitacja pacjenta najczęściej rozpoczyna się podczas pobytu w szpitalu, następnego dnia po operacji. W niektórych przypadkach wskazane jest stosowanie gorsetu lędźwiowego do pionizacji w okresie pooperacyjnym – wskazania do stosowania gorsetu o jak i określenie czasu konieczności jego noszenia ustalane jest indywidualnie, w zależności od rozległości zabiegu,
– zmiana opatrunków, pielęgnacja i obserwacja rany pooperacyjnej, usunięcie szwów w 10-12 dobie. W przypadku zauważenia gorączki, niepokojącego wyglądu rany pooperacyjnej, rozejścia się brzegów, wycieku z rany – pilny kontakt ze szpitalem,
– wykonywanie ćwiczeń wg wyuczonego schematu oraz dalsze leczenie rehabilitacyjne,
– zgłoszenie się do kontroli neurochirurgicznej za 1 miesiąc i 3 miesiące,
– stosowanie doraźnie leków p/bólowych.
Dodatkowe informacje:
Materiał opracował: dr Przemysław Błauciak
https://www.znanylekarz.pl/przemyslaw-blauciak/neurochirurg/wroclaw