Wodniaki jajowodów

Wodniak jajowodu, w mianownictwie łacińskim określany jako hydrosalpinx to częsta konsekwencja stanów zapalnych rozwijających się w obrębie narządów miednicy mniejszej. Nazwa wiąże się z zablokowanym odpływem z jajowodu płynnej treści, co powoduje jej nagromadzenie i jednocześnie obrzęk jajowodu. Warto podkreślić, że termin wodniak jajowodu używany jest tylko i wyłącznie w odniesieniu do zablokowanego odpływu treści płynnej, surowiczej. Jeżeli pojawia się treść ropna mówimy wówczas o ropniaku jajowodu, a gdy jest to krew – analogicznie o krwiaku. Zamknięcie jajowodu wyłącza jego podstawową funkcję, czyli możliwość transportu do macicy komórki jajowej co skutkuje trwałą niepłodnością.


Wodniak jajowodu może powodować bóle w obrębie miednicy, czasem bardzo dotkliwe (gdy w organizmie nasili się stan zapalny). Najczęściej jednak nie wywołuje żadnych objawów, a pacjentki dowiadują się o schorzeniu w czasie badania USG dopochwowego. Wodniak może również zostać wykryty w czasie badania rentgenowskiego macicy i jajowodów (HSG - histerosalpingografii).

Leczenie wodniaka jajowodu podejmowane jest przede wszystkim w przypadku leczenia niepłodności. W takiej sytuacji najczęściej zaleca się zabieg laparoskopowy i usunięcie wodniaka. Często przy tej okazji uwalniane są zrosty pozapalne w okolicy jajowodu dzięki czemu zostaje odblokowany odpływ płynnej treści z jego wnętrza. Niestety, nawet skrupulatnie wykonany zabieg nie gwarantuje pełnego sukcesu zabiegu, gdyż uszkodzony nabłonek jajowodu nie jest czasami w stanie skutecznie przetransportować zapłodnionej komórki jajowej. Usunięcie wodniaków jest konieczne u pacjentek przygotowujących się do procedury zapłodnienia in-vitro.

---

Zabieg laparoskopowy usunięcia wodniaków jajowodów nie jest zabiegiem trudnym do wykonania. Wymaga jednak specjalistycznego sprzętu laparoskopowego i odpowiednio przygotowanej sali operacyjnej oraz wyszkolonego zespołu operacyjnego. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym na stole operacyjnym przypominającym fotel ginekologiczny. Jest on pochylony w ten sposób, że pacjentka znajduje się w tzw. pozycji Trendelenburga, czyli z głową ułożoną nieco niżej niż nogi. Na początku zabiegu podaje się do jamy brzusznej poprzez specjalną igłę dwutlenek węgla w celu wytworzenia odmy otrzewnowej. Gaz unosi powłoki brzuszne do góry oraz „rozpycha” jelita pozwalając na wprowadzenie narzędzi laparoskopowych. Następnie poprzez niewielkie, około 10 milimetrowe, kosmetyczne nacięcie w pępku wprowadza się do jamy brzusznej kamerę oraz źródło światła. Na monitorze uzyskuje się kolorowy obraz w znacznym powiększeniu, o bardzo wysokiej rozdzielczości. Poprzez trzy 5 milimetrowe nacięcia ponad spojeniem łonowym wprowadza się do jamy brzusznej dodatkowe mikro narzędzia. Przy ich pomocy usuwa się wodniaki jajowodów lub usuwa zrosty przywracając jajowodom drożność. Czasami w trakcie zabiegu podaje się od strony pochwy do jamy macicy płyn obserwując, czy wypływa on przez ujścia brzuszne jajowodów do jamy brzusznej - co stanowi potwierdzenie ich drożności. Usunięte wodniaki usuwa z jamy brzusznej przez jedno z wykonanych uprzednio nacięć. Po zakończeniu zabiegu narzędzia z jamy brzusznej usuwa się i wypuszcza wprowadzony uprzednio dwutlenek węgla. Na rany po wprowadzonych narzędziach zakłada się szwy kosmetyczne. Pacjentka uruchamiana jest około 6 godzin po zabiegu. Kilka godzin po zabiegu pacjentka może pić płyny, a po pojawieniu się perystaltyki jelit, może zacząć spożywać lekkostrawne pokarmy. Pacjentka wypisywana jest domu następnego dnia po operacji. Ponieważ dolegliwości bólowe po zabiegu są bardzo niewielkie, stosuje się w domu jedynie ogólnodostępne leki przeciwbólowe. Po zabiegu można powrócić do codziennych zajęć po 3 dniach, a do pełnej aktywności po około 7-10 dniach.

---