Endoprotezoplastyka stawu biodrowego

Zabiegi

Piotr Sankowski – ZnanyLekarz.pl

Mirosław Kulej – ZnanyLekarz.pl

Zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego wykonywany jest główniej z powodu zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych biodra.

Choroba zwyrodnieniowa jest to najczęstsza nieodwracalna choroba stawów, w przypadku której dochodzi do niszczenia chrząstki stawowej. Początkowo chory odczuwa ból przy ruchach, następnie występują bóle spoczynkowe i bóle nocy. W miarę postępu choroby dołączają się trzeszczenia przy wykonywaniu ruchów, ograniczenia ruchomości w stawie, czasami zniekształcenia osi kończyny oraz ostatecznie poważne problemy z poruszaniem się. Tempo rozwoju choroby jest różny dla każdego pacjenta. Przebieg choroby zależny jest od wielu czynników. Częste przyczyny choroby zwyrodnieniowej to: otyłość, zaburzenia metaboliczne, choroby ogólnoustrojowe, martwice chrzęstno-kostne, nie leczone wrodzone zwichnięcia biodra, dysplazja, uszkodzenia struktur wewnątrzstawowych, zmiany zapalne czy pourazowe. W początkowych stadiach choroby zwyrodnieniowej lekarz może zalecić rehabilitację oraz stosowanie leków przeciwbólowych. Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe z przewlekłym zespołem bólowym mogą być leczone jedynie przez zabieg wszczepienia sztucznego stawu.

Zabieg operacyjny polega na wymianie zniszczonego stawu i zastąpieniu go sztucznym, wykonanym z odpornych na ścieranie materiałów. Elementy tworzące sztuczny staw to trzpień endoprotezy, głowa endoprotezy, panewka i wkład. W zależności od wieku pacjenta i wskazań medycznych endoprotezy osadzane są na kości bez kleju – endoproteza bezcementowa lub za pomocą cementu kostnego – endoproteza cementowana.
W przypadku endoprotezy bezcementowej do trwałego połączenia z kością dochodzi przez wrośnięcie kości w porowaty materiał pokrywający endoprotezę. Proteza podczas zabiegu jest wbijana na tzw. ciasne dopasowanie.
Natomiast w przypadku endoprotezy cementowanej do trwałego połączenia elementów protezy z kością dochodzi poprzez użyty cement kostny (rodzaj kleju), który łączy trzpień i panewkę z kością.
O rodzaju endoprotezy decyduje chirurg, a na jego decyzję ma wpływ: wiek pacjenta, choroby towarzyszące mające wpływ na jakość kości, otyłość, dotychczasowa aktywność fizyczna i zawodowa. Należy mieć świadomość, że zmiana planów co do rodzaju wszczepianej endoprotezy może się dokonać w czasie samego zabiegu operacyjnego. Można powiedzieć w dużym uproszczeniu, że zabieg endoprotezoplastyki bezcementowej wykonuje się u ludzi z dobrą jakością kości.

Zabieg endoprotezoplastyki wykonuje się w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Zniesione jest czucie bólu od pasa w dół z jednoczesną sedacją. Cięcie skóry wykonywane jest po stronie bocznej. Zabieg może zostać wykonany z dwóch różnych dostępów (sposób dotarcia do stawu przez chirurga, a o jego wyborze dostępu decyduje chirurg). Po dotarciu do stawu odcina się zniszczoną głowę kości udowej, następnie w tak przygotowane miejsce wbija się lub wkleja trzpień endoprotezy na którą nakłada się głowę endoprotezy. W kolejnym etapie zabiegu chirurg usuwa zniszczoną powierzchnię panewki kości biodrowej, tak by móc umieścić w niej sztuczną panewkę stawu biodrowego. W końcowym etapie zabiegu sprawdzane jest czy wszystkie elementy do siebie pasują i czy endoproteza nie ma tendencji do zwichnięć. Na pierwsze 48 godzin po zabiegu w stawie pozostawiany jest dren. Wykonujemy rutynowo w zerowej, pierwszej i drugiej dobie kontrolne badania laboratoryjne oraz kontrolne zdjęcie Rtg.

Rehabilitację pacjent rozpoczyna już następnego dnia po zabiegu operacyjnym. Rehabilitacja obejmuje ćwiczenia indywidualne z rehabilitantem. Pomaga on także w czasie pierwszej pionizacji, uczy poruszać się z pomocą kul łokciowym, jak również udziela instrukcji w zakresie ćwiczeń wykonywanych samodzielnie. W ostatnim dniu pacjent uczy się poruszać po schodach. Dodatkowym wsparciem w procesie rehabilitacji jest użycie szyn CPM do ciągłego ruchu biernego.

Do zabiegu endoprotezoplastyki biodra kwalifikuje ortopeda. W czasie wizyty kwalifikacyjnej lekarz zbierze wywiad oraz przeprowadzi badanie lekarskie. Pomocne mogą być wykonane już wcześniej badania obrazowe. Prosimy o zabranie wszystkich badań tj. Rtg, rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.

1,5 godziny

Czas trwania zabiegu

5 dni

Pobyt w klinice

podpajęczynówkowe

Znieczulenie

3 miesiące

Zalecany czas pobytu pod kontrolą lekarza

Zalecenia przed operacją:

 

Przygotowanie do zabieg – Zabieg endoprotezoplastyki jest wykonywany z reguły u pacjentów powyżej 50 roku życia. Jest to procedura zaliczana do dużych zabiegów. Mając na względzie niejednokrotnie zaawansowany wiek pacjenta, towarzyszące choroby i rozległość operacji proponujemy wykonanie niezbędnych badań i konsultacji jeszcze przed przyjęciem do szpitala. Pozwoli to zaoszczędzić stresu i zwiększa prawdopodobieństwo wykonania zabiegu operacyjnego

Zalecenia po operacji:

 

  • zmiana opatrunków co 2 dni oraz usunięcie szwów skórnych w 10-tej dobie od zabiegu
  • ćwiczenia usprawniające wg schematu przedstawionego przez rehabilitanta w szpitalu
  • odciążanie operowanej kończyny przez okres wskazany na karcie informacyjnej
  • stosowanie pończoch i kompresoterapii
  • stosowanie leków przeciwbólowych
  • stosowanie leków przeciwzakrzepowych