Endometrioza

Zabiegi

Endometrioza to schorzenie, w którym błona śluzowa macicy (z łac. endometrium) występuje w innych miejscach w organizmie niż jama macicy.

Najczęściej występuje na jajnikach, jelitach, pęcherzu moczowym, błonie wyścielającej jamę brzuszną tzw. otrzewnej, a nawet w płucach. Ogniska endometriozy (tzw. wszczepy) reagują na cykliczne zmiany hormonalne tak samo jak endometrium. Okresowo złuszczają się, powodując krwawienia i stan zapalny, po czym się odbudowują. Sytuacja taka doprowadza do stopniowego powstawania coraz większych zrostów w miednicy mniejszej i do stopniowego niszczenia narządów miednicy mniejszej przez wszczepiające się nowe ogniska endometriozy. Konsekwencją takiego stanu może być niedrożność jajowodów prowadząca do niepłodności, a nawet całkowite zniszczenie jajników. Często powstają w jajnikach tzw. torbiele endometrialne nazywane też z racji koloru treści, którymi są wypełnione, torbielami smołowymi lub czekoladowymi.

Objawami mogącymi sugerować endometriozę są: przewlekłe bóle brzucha i podbrzusza, bolesne i bardzo obfite miesiączki, bolesne współżycie, plamienie między miesiączkami. Mogą się pojawiać bóle w okolicy krzyżowej, bolesność przy oddawaniu moczu, wypróżnianiu się i podczas badania ginekologicznego. Chorobie mogą też towarzyszyć wzdęcia, zaparcia, biegunki, zmęczenie. Niestety, diagnoza endometriozy nie jest łatwa, bo objawy endometriozy są podobne do objawawów innych chorób. Nawet badanie USG nie zawsze się sprawdza – bywa pomocne w rozpoznawaniu ognisk choroby na jajnikach, pęcherzu moczowym czy odbytnicy, ale jest nieskuteczne w diagnozie endometriozy występującej na otrzewnej. Często więc ostateczne potwierdzenie endometriozy odbywa się w czasie laparoskopii.

Endometriozę leczy się farmakologicznie i operacyjnie. Wybierając metodę, bierzemy pod uwagę zaawansowanie choroby, plany macierzyńskie i wiek pacjentki. Bardzo dobre efekty daje skojarzenie leczenia operacyjnego i farmakologicznego Złotym standardem leczenia operacyjnego jest laparoskopia uwzględniająca takie przeprowadzenie zabiegu, aby zachować jak największą tzw. rezerwę jajnikową, czyli możliwość do produkcji przez jajnik komórek jajowych.

Zabieg laparoskopowy usunięcia ognisk endometriozy i torbieli endometrialnych wymaga bardzo wysokiej klasy specjalistycznego sprzętu laparoskopowego najlepiej o ultra-wysokiej rozdzielczości (tzw. 4K), odpowiednio przygotowanej sali operacyjnej, ale przede wszystkim bardzo doświadczonego i wyszkolonego zespołu operacyjnego. Jest to zabieg wymagający od operatora szczególnej precyzji, aby manipuluąc mikro narzędziami nie spowodować powikłań i zachować jak najwięcej zdrowej tkanki jajnikowej. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym na stole operacyjnym przypominającym fotel ginekologiczny. Jest on pochylony w ten sposób, że pacjentka znajduje się w tzw. pozycji Trendelenburga, czyli z głową ułożoną nieco niżej niż nogi. Na początku zabiegu podaje się do jamy brzusznej poprzez specjalną igłę dwutlenek węgla w celu wytworzenia odmy otrzewnowej. Gaz unosi powłoki brzuszne do góry oraz „rozpycha” jelita pozwalając na wprowadzenie narzędzi laparoskopowych. Następnie poprzez niewielkie, około 10 milimetrowe, kosmetyczne nacięcie w pępku wprowadza się do jamy brzusznej kamerę oraz źródło światła. Na monitorze uzyskuje się kolorowy obraz w znacznym powiększeniu, o bardzo wysokiej rozdzielczości. Poprzez trzy 5 milimetrowe nacięcia ponad spojeniem łonowym wprowadza się do jamy brzusznej dodatkowe mikro narzędzia. Przy ich pomocy usuwa sie powstałe w wyniku choroby zrosty oraz wyłuszcza lub otwiera, opróżnia i koaguluje torbiele endometrialne jajników. Czasami usuwa zniszczone przez chorobę całe jajniki, fragmenty ściany pęcherza, a nawet części jelita. Usunięte zmiany umieszcza się we wprowadzonym do jamy brzusznej woreczku (tzw. endobagu) i usuwa z jamy brzusznej przez jedno z wykonanych uprzednio nacięć. Czasami, pod koniec zabiegu, do jamy brzusznej kroplowo wlewa się specjalny płyn zapobiegający powstawaniu zrostów. Po zakończeniu zabiegu narzędzia z jamy brzusznej usuwa się i wypuszcza wprowadzony uprzednio dwutlenek węgla. Na rany po wprowadzonych narzędziach zakłada się szwy kosmetyczne. Pacjentka uruchamiana jest około 6 godzin po zabiegu. Kilka godzin po zabiegu pacjentka może pić płyny, a po pojawieniu się perystaltyki jelit, może zacząć spożywać lekkostrawne pokarmy. Pacjentka wypisywana jest domu następnego dnia po operacji. Ponieważ dolegliwości bólowe po zabiegu są bardzo niewielkie, stosuje w domu jedynie ogólnodostępne leki przeciwbólowe. Po zabiegu można powrócić do codziennych zajęć po 3 dniach, a do pełnej aktywności po około 7-10 dniach.

1-2 godziny

Czas trwania zabiegu

2 dni

Pobyt w klinice

ogólne

Znieczulenie

4 tygodnie

Zalecany czas pobytu pod kontrolą lekarza

Zalecenia przed operacją:

 

Zabieg laparoskopowego usunięcia ognisk endometriozy i torbieli endometrialnych jajników jest wykonywany u kobiet. Jest zaliczany do większych zabiegów ginekologicznych. W celu przygotowania się do zabiegu należy wykonać badania laboratoryjne oraz oznaczyć grupę krwi. Wszystkie badania możemy wykonać bezpośrednio przed zabiegiem, jednak ich wcześniejsze wykonanie zwiększa prawdopodobieństwo wykonania zabiegu.

Zalecenia po operacji:

 

  • prowadzenie oszczędzającego trybu życia i unikanie dużych wysiłków fizycznych przez 7-10 dni
  • stosowanie diety lekkostrawnej przez 3 dni
  • samodzielna pielęgnacja ran po wkłuciach preparatem odkażającym i codzienna zmiana naklejonych, jałowych opatrunków
  • doraźne stosowanie ogólnodostępnych leków przeciwbólowych
  • zgłoszenie się do lekarza celem usunięcia szwów około 7 dnia po zabiegu
  • powstrzymanie się od współżycia do czasu kontroli lekarskiej
  • odebranie po 14 dniach od zabiegu wyników badań histopatologicznych i zgłoszenie się z wynikami do kontroli u lekarza